Waarom u uw pensioen moet voorbereiden en hoe u dat aanpakt

We leven steeds langer, worden steeds ouder, hebben minder vaak een lineaire loopbaan en kijken sinds de coronapandemie ook anders naar werk ... Belangrijke demografische ontwikkelingen en loopbaantrends brengen onze pensioenstelsels uit evenwicht.

In de repartitiestelsels van de ontwikkelde landen zijn er namelijk steeds minder actieven om de pensioenen van de groeiende groep gepensioneerden te financieren. Zo zijn er volgens statistieken van de OESO¹ in de lidstaten van de organisatie vandaag vier mensen op beroepsactieve leeftijd (20 tot 64 jaar) voor iedere persoon op pensioenleeftijd (65 jaar of ouder). Die verhouding daalt naar 3 op 1 in 2025 en naar 2 op 1 in 2050.

Wie met pensioen gaat, ziet zijn levensstandaard vaak – en soms stevig – dalen. De 'vervangingsratio', die het verschil in inkomen aangeeft tussen het beroepsleven en het pensioen, zal in de ontwikkelde landen volgens de OESO bovendien nog verder krimpen als gevolg van de vergrijzing en een aantal maatregelen, zoals de verlaging van het rendement van de aanvullende pensioenen.

Het is dan ook belangrijk om tijdens uw actieve loopbaan te sparen. De beste aanpak daarvoor is om regelmatig geld opzij te zetten, zodat u wanneer u met pensioen gaat een kapitaal kunt opnemen en/of extra inkomsten hebt. Door uw spaargeld te beleggen, kunt u kapitaalwinsten genereren (interesten, dividenden, meerwaarden enz.) die u op hun beurt ook weer kunt beleggen om kans te maken op extra rendement. Om de inspanning die u moet leveren zo klein mogelijk te maken, begint u uiteraard het best zo vroeg mogelijk.

Hoe vroeger u begint te sparen, hoe meer u op de lange termijn mikt en hoe meer u uw beleggingen kunt spreiden en hoe meer risico u kunt nemen. En meer risico betekent potentieel meer rendement. Daarbij aanvaardt u dat u op korte of middellange termijn verlies kunt lijden en houdt u in het achterhoofd dat het doel is om rendement te genereren op lange termijn.

Om uw pensioen optimaal voor te bereiden, is het cruciaal dat u op regelmatige basis (elke tien jaar) uw toekomstige situatie zo nauwkeurig mogelijk probeert in te schatten. Dat doet u bijvoorbeeld door na te denken over welke uitgaven u zult hebben wanneer u met pensioen zult zijn (minder uitgaven voor het onderwijs van uw kinderen, maar meer kosten voor gezondheidszorg, hulp in huis e.d.). Die behoeften legt u dan naast het bedrag van het basispensioen en aanvullend pensioen dat u zult ontvangen. Zo kunt u een financieel plan voor uw pensioen uitwerken op basis van uw behoeften en uw wensen.

Behalve in vastgoed, in het bijzonder een eigen woning om na uw pensioen van uw grootste uitgavenpost verlost te zijn, kunt u beetje bij beetje ook een deel van uw spaargeld in langetermijnproducten stoppen. Sommige van die producten bieden trouwens een aantrekkelijke opbrengst. Denk bijvoorbeeld aan een effectenrekening, waarmee u uw spaargeld belegt in beursgenoteerde aandelen, die op lange termijn meer rendement kunnen genereren dan een gereglementeerde spaarrekening. Een andere mogelijkheid is een levensverzekering: een volledig liquide belegging die bovendien een onmiskenbaar fiscaal voordeel oplevert wanneer u uitstapt (in geval van opname van het kapitaal).

Daarnaast kunt u uw beleggingen ook spreiden door een deel van uw spaargeld te beleggen in een of meer specifieke pensioenproducten die u andere fiscale voordelen opleveren dan een levensverzekering. Tenzij in uitzonderlijke gevallen, kunt u dat geld alleen opnemen wanneer u met pensioen gaat. U stelt er dus uw toekomstige levensstandaard mee veilig.

Enkele jaren vóór uw pensioen is het belangrijk om een financieel adviseur in de arm te nemen die u helpt om in het licht van uw profiel en uw plannen de juiste keuzes te maken. Zo kunt u bijvoorbeeld een deel van uw vastgoed verkopen en omzetten in financiële activa met een grotere liquiditeit – die u met andere woorden gemakkelijker kunt verkopen of kopen. Misschien hebt u ook wel vragen en wensen met betrekking tot uw nalatenschap. Dat vraagt allemaal om planning, dus is het belangrijk om u vooraf te informeren.